اتاق تاریک و اتاق چند حسی در کاردرمانی اسنوزلن روم

اتاق تاریک و اتاق چند حسی در کاردرمانی اسنوزلن روم

اتاق تاریک؟! آخه اینم شد اسم ؟ اینم شد درمان ؟ والا آدم یه چیزایی میشنوه شاخ درمیاره! خب اگر تا اینجا کشیده شدین و براتون جالب بوده سر از کار این روش درمانی در بیارین پس بیاین تا اخر این پست مارو همراهی کنین تا ببینیم تو این اتاق بدون نور چه خبره ...؟

اتاق تاریک بر اساس چه نیازهایی ایجاد شد ؟

مغز انسان برای تولید و تنظیم پاسخ به تجربیات حسی بدن - آن چیزهایی که لمس می کنیم، می بینیم، بو می کنیم، می چشیم و می شنویم- طراحی شده است. این پیوند بین مغز و رفتار ما "ادغام حسی" نامیده می شود. برای اکثر مردم، این یک بخش عادی و معمولاً نادیده گرفته شده از تجربه روزانه آنهاست. اما برای یک فرد مبتلا به اختلال رشدی، از جمله اوتیسم ، بهم ریختگی حسی ، بیش فعال و.. روشی که مغز این تجربیات را پردازش می‌کند می‌تواند منبع اصلی ناراحتی و بهم ریختگی باشد.

ناتوانی در تنظیم محرک‌های حسی خاص از هر یک از حواس 7 گانه (بویایی،شنوایی،بینایی،لامسه،چشایی،حس عمقی، حس وستیبولار) « اختلال پردازش حسی » نامیده می‌شود . در بسیاری از موارد، می‌تواند باعث انواع رفتارهای منفی، مانند بازی کردن، دعوا کردن،، چرخیدن، تکان دادن اشیاء یا تکان دادن دست و همچنین مشکلاتی در پردازش و توسعه اطلاعات شود.

امروزه پیشرفت تکنولوژی و علم در تمامی حیطه ها به کمک انسان شتافته است، روش درمانی اتاق تاریک از جمله موارد کاربرد تکنولوژی در رشته ی کاردرمانی میباشد.

در این پست قصد داریم تا اطلاعات کاملی در مورد این روش درمانی ، تجهیزات و وسایل استفاده شده در این فضا و موارد کاربرد آن در اختیار شما قرار دهیم .

برای درک بهتر موضوع اجازه بدین با یک مثال پیش بریم ، جنین انسان از حدود 18 هفتگی توانایی شنیدن صداهای اطراف خود را دارد و شروع به شناخت دنیای اطراف خود از طریق دروندادهای حسی میکند . رفته رفته و با ادامه ی رشد جنینی سیر تکامل حس های مختلف در بدن جنین پیشرفته تر و پخته تر میشود ، هنگامی که کودک شروع به تکان خوردن میکند و نسبت به تحریکات محیطی پاسخ واضح تری نشان میدهد ، ارتباط پخته تر و منسجم تری بین سیستم های حسی مختلف در بدن او شکل گرفته است.کودک صدای مادرش را میشنود ، ان را تحلیل میکند ، و در پاسخ به شکمش لگد وارد میکند . پس برای همه ی ما روشن است که از سنین خیلی پایین و حتی قبل از تولد تحت تاثیر محیط و تحریکات حسی محیطی هستیم.

پختگی سیستم حسی به نوزاد کمک میکند تا وقتی از محیط امن و کنترل شده ی رحم پا به آشفته بازار حسی کره ی زمین میگذارد بتواند هر کدام از تحریکات را غربالگری کرده و فقط آنهایی را به مراکز بالاتر مغز ارائه کند که برایش لازم و ضروری هستند.

• پس پدر یا مادر چه کاری باید انجام دهند؟

یکی از روش های رایج برای درمان و غلبه بر مشکلات حسی استفاده از اتاق حسی است. این فضاهای «ایمن» به گونه‌ای طراحی شده‌اند که مکانی را برای افراد مبتلا به مسائل حسی فراهم کنند تا بتوانند با انواع مسائل حسی مقابله کنند، به گونه‌ای که در نهایت به آنها کمک می‌کند تا کنار آمدن با تجربیات روزمره را به خوبی بیاموزند.

اتاق حسی  یا اتاق تاریک چیست؟

 

اتاق حسی فضایی است که برای کمک به افراد مبتلا به مسائل حسی طراحی شده است تا با توسعه مهارت‌های مقابله با این تجربیات، واکنش‌های منفی مغز خود را نسبت به محرک‌های بیرونی تنظیم کنند. در برخی موارد، ممکن است یک اتاق کامل باشد، یا به سادگی می تواند فضایی باشد که در گوشه ای از یک اتاق بزرگتردر نظر گرفته شده است. محتویات و طراحی یک اتاق یا فضای حسی می‌تواند - و باید متناسب با نیازهای هر فرد باشد، زیرا هر فردی که دارای مشکلات حسی شدید است، با محرک‌های متفاوتی سروکار دارد و نیازهای متفاوتی  دارد.

این فضاهای امن که به عنوان «اتاق چند حسی» نیز شناخته می‌شوند، از دهه 1970 مورد استفاده قرار گرفته‌اند ، اما اکنون که از هر 59 کودک یک کودک مبتلا به اختلال طیف اوتیسم تشخیص داده می‌شود، نیاز به آنها بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود. 

ایجاد یک محیط چندحسی در خانه یا مدرسه می تواند راهی ایده آل برای ادامه همان مزایای کاردرمانی در خانه باشد. همچنین به شما امکان می‌دهد به درمان‌ها و روش‌های تسکین‌دهنده یکسان دسترسی داشته باشد. به جای انتظار برای قرار ملاقات، عزیز شما می تواند به سادگی به اتاق دیگری از خانه خود یا سالن مدرسه برود تا از مزایای آن بهره مند شود.

در حالی که بسیاری از مردم با استفاده از اتاق‌های حسی برای افراد دارای طیف اوتیسم آشنا هستند، اما می‌توان از آن‌ها برای افراد مبتلا به ADHD، فلج مغزی و سندرم داون و همچنین برای افراد با انواع چالش‌های رشدی در حوزه ارتباطات، حرکت و تعادل و مهارت های اجتماعی. و حتی بزرگسالان استفاده کرد که در ادامه به بررسی آن میپردازیم.

چرا یک اتاق یا فضای حسی ایجاد کنیم؟

افراد با تمام شرایط ذکر شده در بالا اغلب برای کنار آمدن با دنیای اطراف خود تلاش می کنند. صداهای بلند، نورهای روشن،  غذاهایی با بافت ناخوشایند تنها برخی از مواردی هستند که می توانند باعث ناراحتی شوند. از آنجا که وضعیت آنها می تواند برخوردهای حسی به ظاهر کوچک را یسار شدیدتر حس کند، آنها مستعد فروپاشی، عصبانیت یا تلاش های منفی برای تسکین خود هستند.در حالی که آنها لزوما نمی توانند حساسیت مغز خود را نسبت به محرک های خاص از بین ببرند، اما می توانند مغز خود را آموزش دهند تا بر حساسیت خود غلبه کند و مکانیسم های مقابله ای را ایجاد کند پس در اتاق چندحسی این شرایط را برای آنا ایجاد میکنیم.

شما در محیط بیرون تحت تاثیر یک بمباران حسی قرار گرفته اید که به لطف سیستم مشبک در کارهاتون دچار مشکل نمیشین ، ولی افرادی که نیاز به مداخلات اتاق تاریک دارند افرادی هستن که بهردلیلی در سیستم یکپارچه کننده ی حس هاشون دچار مشکل شدن ، خب اینجاست که فرق این فضا با فضای بیرون به چشم میاد ، یک کاردرمان میاد و توی این فضا تحریکات حسی رو بصورت برنامه ریزی شده و کنترل شده توی محیط ایجاد میکنه  پس :

• مراجع دچار پریشونی و سردرگمی نمیشه .
• فشار عصبی ایجاد شده در محیط طوری است که در آستانه ی تحمل فرد باشه و این حس آرامش رو در وجود مراجع ایجاد میکنه.
•  فرد میتونه با خیال راحت به تخلیه ی انرژی بپردازه و از اون مهمتر چون فعالیت هدفمند و در غالب تمرین ارائه میشه به مرور باعث خود کنترلی و تکامل عملکرد مغز میشه. ( این مورد بیشتر راجع به کودکانی که بهم ریختگی حسی دارند صدق میکنه)

 

انواع اتاق چندحسی  :

 

با توجه به هدف درمانی و تمرینات مورد نظر نحوه ی کاربرد وسایل و تحریکات حسی قابل تغییر میباشد.

 

• نوع اول تعاملی :

​

• برخی از افراد نسبت به اطلاعات حسی حساسیت کمتری دارند و ممکن است کناره گیری شوند. در این صورت داشتن یک اتاق حسی تعاملی و محرک ایده آل است. یک سیستم کف تعاملی به افراد اجازه می دهد تا با استفاده از حرکت با تصاویر تعامل داشته باشند. با طیف وسیعی از بازی‌های موجود، مانند «Scatter the Stars»، و گزینه‌ای برای ایجاد سناریوهای خود، چیزی سرگرم‌کننده برای همه وجود دارد. فیبر LED superactive بسته نرم افزاری نوری یکی دیگر از انتخاب عالی برای اتاق تعاملی است. این به افراد اجازه می دهد تا بر روی مهارت های تعاملی خود از طریق علت و معلول و تشخیص رنگ کار کنند . پانل های دیواری همچنین می توانند یک دارایی عالی برای یک اتاق حسی باشند. تنوع زیادی از پانل های دیواری تعاملی مختلف وجود داردنور نردبان LED تعاملی به تشخیص اعداد . 
• در این شرایط تحریکات سطح بالایی دارند و تمرینات به گونه‌ای داده می‌شوند که نیاز به تعامل فعال  بین کاردرمان و مراجع دارند .
• گروه هدف این نوع مداخله افرادی هستند که سطح پایینی در انجام فعالیت ها دارند  بطور مثال: کودکانی که کندی حرکتی دارند ،کودکانی که در حرکات چشمی مشکل دارند ، کودکانی که در درک و مفاهیم حسی و شناختی دچار ضعف هستند : مثل فلج مغزی ( cerebral palsy ) _ کودکان کم توان ذهنی کودکانی که انحرافات چشمی دارند کودکان تاخیر حرکتی ( motor delays )و...

 

• نوع دوم آرامش بخش :

 

• • یک اتاق حسی آرام برای افرادی که بیش از حد به اطلاعات حسی حساس هستند خوب است. برای این محیط می توانید از طریق انواع محصولات حسی آرامش و آرامش را القا کنید.
• • به عنوان مثال، لوله‌های حباب حسی با حرکت مسحورکننده و تغییر رنگ‌های ملایم، آرامش‌بخش هستند. در عین حال، این لوله ها رشد بصری و مهارت های ارتباطی را تحریک می کنند. آینه های دیواری می توانند برای ایجاد توهم چندین لوله استفاده شوند.
• • علاوه بر این، می توانید صداهای آرام بخش را معرفی کنید که باعث رشد حسی نیز می شود. پروژکتورها برای ارائه تصاویر آرامش بخش و در عین حال افزایش جذابیت به اتاق خوب هستند. این جلوه های بصری را می توان با چرخ های افکت های مختلف تغییر داد . نکته کلیدی این است که فضایی ایجاد کنید که محرک باشد و در عین حال فضایی آرام بخش و تنش زدایی را حفظ کنید. 
• در این مداخله بیشتر نقش کاردرمانگر غیرفعال بوده و محیط به گونه‌ای طراحی می‌شود که مراجع بتواند به نیازهای حسی خود پاسخ دهد و به جست و جو و کاوش در محیط بپردازد ،گروه هدف این نوع مداخله بعد از چند جلسه به سمت تمرینات مشارکتی برده میشوند ولی در ابتدا این مسئله مدنظر است که مراجع از پریشانی حسی ، و بهم ریختگی نجات پیدا کند و به آرامش برسد .
• گروه هدف در این حالت  افرادی مثل :بزرگسالان مبتلا به زوال عقل ( ام اس _ پارکینسون _ دمانس و...) هستند_ کودکانی که بهم ریختگی های شدید حسی و ذهنی دارند مثل : اوتیسم _ بیش فعالی _ اختلال نقص توجه _ و...

 

تجهیزات و وسایل اتاق تاریک :

 

• تیلت برد مکاترونیکی (Mechatroic Tilt Board) :

 

صفحه ای گردان به  قطر یک متر با سرعت قابل کنترل و به صورت راستگرد وچپ گرد با شیب جانبی قابل تنظیم است که کودک جهت تمرینات تعادلی، روی آن قرار میگیرد.

اهداف: درمان عدم ناامنی ثقلی و سر گیجه وضعیتی، بهبود واکنشهای تعادلی، بهبود و هماهنگ سازی حرکات چشم

 

•  طیف نما (spectroscope)

این دستگاه دارای یک پنل کنترلی است که کاردرمان محترم میتواند برای شدت هر یک از رنگهای اصلی نور مقداری بین صفر تا ۲۵۵ را تنظیم کرده و رنگ و شدت نور مورد نظر را برای اتاق ایجاد کند.

هدف: همکار کاردرمان برای بالا بردن آستانه تحریک و ایجاد عادت به نور با شدت بالا، در هر جلسه کاردرمانی میزان تلفیق نورها و شدت مورد نظر را بالاتر میبرد تا به تدریج این عادت ایجاد گردد.

 

• سایه ساز (Umbra Maker)  :

 

دارای یک پروژکتور با نور متمرکز که سایه تعدادی کارت شامل شكلها و حروف الفبا و ... را روی یک صفحه میتواند ایجاد کند. همچنین کودک و کاردرمان میتوانند توسط این سیستم سایه خود و اشیاء را در حالات گوناگون روی دیوار ایجاد کنند. 

اهداف  : موثر جهت یادگیری اشکال و حروف و...، بسیار مهیج و قابلیت ایجاد سرگرمیهای مفید و افزایش تحمل کاری کودک 

 

• AD اسکوتر (Acceleratio Deceleration Scooter) :

دارای یک برد متحرک بصورت خطی است که قابلیت کنترل سرعت و مسافت حرکت را داراست که بیمار روی آن نشسته یا ایستاده قرار میگیرد.

اهداف: تحریکات خطی ویستیبولار و تحريکات Acceleration و Deceleration، تحریکات تعادلی و...

 

• ترکینگ بینایی (Visual Tracking) :

دارای شانزده میله عمودی شفاف که با فاصله از هم روی یک استند قرار گرفته اند و با یک کنترلر ولومی روشن شدن هر یک قابل کنترل است .

اهداف :بهبود و هماهنگ سازی حرکت چشم، ارتقاء درک حس عمقی، هماهنگی چشم و دست و...

 

• بلک لایت و بلک لایت برد (Black Light Set)

 

پروژکتور بلک لایت: 
نوری دارای نور آبی و بنفش که در طیف نورهای مرئی بوده و بی ضرر است. اشیاء مختلف فلوروسنت در این نور نمود متفاوت و بسیار جذابیدارند.

بلک لایت برد: دارای عرض حدودی ۳۵ و طول ۴۵ سانتیمتر. که با نور بلک لایت صفحه آن روشن می شود و آنچه توسط ماژیک مخصوص روی آن نوشته شده است بسیار جذاب جلوه میکند. لازم به ذکر است طیف این نور، اشتراکی با نور پووی داشته و امن است.

هدف: بسیار مفید جهت افزایش توجه و تمرکز

 

• قالیچه حسی (Sensory Rug)

این قالیچه دارای طول دو متر و عرض یک متر است که دارای ۱۴ جنس مختلف جهت تحریکات حس
لامسه میباشد. بیمار در حالات مختلف درازکش و نشسته و... می تواند از این قالیچه استفاده کند. این قطعات قابلیت نصب با هر ترکیبی را روی زمینه قالیچه دارند.

 

•  بالانس بيم (Balance Beam) :

ارتفاع ۱۶ سانتیمتر، دارای هشت رنگ در هشت جنس مختلف و دارای دو مد کاری - با راه رفتن روی باریکه رنگ نور مطابق رنگ قسمتی که پا روی آنست میشود.
- رنگ نور به صورت تصادفی تغییر میکند و کودک باید روی رنگ مطابق بایستد و در صورت درستی بوق تشویقی پخش میشود.

اهداف: بهبود مهارتهای تعادلی، بهبود حرکات درشت و هماهنگی چشم و پا و دست تحریک گیرنده های حسی پوستی کف پا

 

• سنوری پنل (Sensory Panel) :

صفحه ای دیواری داری اشکال مختلف در دو  اندازه ی کوچک و بزرگ با جنسهای مختلف،دارای یک منبع نوری و سیستم صوتی و و دارای دو متد کاری:
- رنگ نور به صورت تصادفی تغییر میکند و کودک باید در بین اشکال رنگی، رنگ مطابق را تحریک کند در صورت درستی ، سیستم صوتی و نوری فرد را تشویق میکنند.

- با تحریک هر شکل روی پنل رنگ نور مطابق آن می شود و موسیقی ویا صوت مربوطه پخش می شود.

دستگاه دارای یک کیبورد است و کاردرمان هر یک از رنگها و موسیقی های مربوطه جهت تمرینات بالا را طی مراحل یادگیری میتواند کنترل کند.

اهداف: بهبود حرکات درست شناخت رنگ ها، هماهنگی دست و چشم، دید فضایی، تحریک گیرنده های حسی پوست و...

 

• مکعب تعاملی (Interactive Qube) :

 

دارای مکعبی است که کودک حرکت میدهد وهر وجهی از مکعب که بالا باشد نور پروژکتور مطابق رنگ آن تغییر میکند.

اهداف: افزایش توجه و تمرکز، ایجاد عمل و عکس العمل، مشوق فعالیت فیزیکی کودک، ردیابی بینایی، شناخت رنگها و...

 

•  (Lumious Pegboard) پگ بورد نورانی :

یک بورد نورانی دارای میله هایی است با مقطعیبه سه شکل مربع، متلت و دایره، در دو قطر مختلف و چهار اندازهی متفاوت

نوع ۱: دارای قابلیت ساخت انواع نورهای رنگی با سه رنگ اصلی و تغییر کمیتهر یک میباشد.

نوع ۲: هر سطر دارای رنگ نور منفرد با کمیت قابل تنظیم است.

اهداف: بهبود حرکات ظریف، شناخت رنگها و ترکیب آنها، شناخت ابعاد کمی و اشکال هندسی و..

  برج های گردان (Rotary Buildings) :

دارای یک صفحه گردان با نورهای پس زمینه قرمز و سبز و آبی و قطعاتی شفاف با اشکال هندسی مربع، مثلث، دایره با دو قطر مختلف است که کودک باید طبق الگویی که کاردرمانگر از وی میخواهد قطعات را روی صفحه گردان در محل نقاط نورانی قرار دهد. صفحه دارای چهار سرعت گردش بصورت راست گرد و  چپ گرد میباشد.

اهداف: تمرینات بینایی، افزایش تمرکز بینایی، توانایی ردیابی دیداری، هماهنگی چشم و دست، دسته بندی رنگها و اشکال هندسی و...

 

•  سوئیچ صوتی Sound Switch :

دارای یک گوی نورانی و میکروفون. با صحبت کردن  کودک در مقابل میکروفون، نور گوی تغییر کرده و
موتور ویبره را نیز میتواند روشن میکند. قابل تنظیم در سه حالت

- در صورت صحبت رنگ نور دائما تغییر می کند. در صورت عدم صحبت پروژکتور خاموش شود

- در صورت عدم صحبت نور پروژکتور به رنگ پیشین باشد.

- رنگ نور به آرامی تغییر می کند و در صورت صحبت سرعت تغییر رنگ زیاد میشود.

اهداف: تشویق جهت صحبت، بهبود فعالیتهای گروهی، تحریک حس لامسه

 

• تمرین شنیداری (Ear Exercize) :

کودک در مقابل میکروفن صحبت می کند و پس از مدت تعیین شده گفتار کودک تکرار میشود.

- دارای قابلیت هم خوانی با موزیک دلخواه - دریافت فیدبک بینایی (توسط پروژکتور با رنگ نور دلخواه)

- دارای قابلیت تنظیم پرژکتور در حالت چشمک زن فلاشر) با موزیک و بدون موزیک و...

اهداف: بهبود پردازش حسی شنیداری، بهبود ادراک شنیداری، بهبود یکپارچگی دیداری و شنیداری، بهبود حافظه و توجه کودک، تقویت آواسازی و تسهیل در گفتار، یکپارچگی دیداری شنیداری

 

• ویبراتور دهان (Mouth Vibrator) :

 

دارای ویبراتور داخلی کنترل پذیر و مناسب جهت تحریک حسهای داخل دهانی است.

اهداف: تقویت عضلات بلع و جویدن و کنترل آبریزش دهان، تقویت عضلات و بهبود دامنه و سرعت حرکت زبان توسط اگاهی از وضعیت زبان. قطعه ای که با دهان در تماس است برای هر فرد تعویض پذیر است .

 

• رقص نور تعاملی (Iteractive Light Dance) :

 روی سقف و اطراف در اتاق تاریک نورهای رنگی ایجاد میکند.رنگ نور از طریق یک پنل کنترل از راه دور از طریق ترکیب سه رنگ اصلی نور توسط فشردن کلیدهای پنل) تعییین میشود. سرعت و جهت حرکت نور نیز از طریق پنل ریموت قابل کنترل است.

هدف: قابل استفاده در اتاق تاریک جهت ایجاد عمل و عکس العمل و ردیابی دیداری و حلب توجه و تمرکز

 

• حباب نما (Bubble Tube & Bubble Wall) :

 

یک تیوب استوانه‌ای شکل است که درون آن با آب پر می‌شود، از دو قسمت نورپردازی و حباب سازی تشکیل شده است و هردو قابل تغییر و تنظیم میباشند.
نحوه‌ی عملکرد ان به گونه‌ای است که شما بوسیله‌ی کنترل رنگ مورد نظر را انتخاب کرده و میزان حبابی که نیاز است را توسط یک کلید روی بدنه‌ی آن تنظیم میکنید .
 
*کاربرد : این دستگاه با توجه به نوع طراحی ( نورپردازی و حرکت حباب ها ) وسیله‌ای بسیار جذاب برای طیف کودکان میباشد . اکثر مراجعینی که به این مداخلات  نیاز دارند در حرکات چشمی ( میتوانید به پست حرکات چشمی جهت کسب اطلاعات بیشتر مراجعه کنید. ) ضعف داشته و از مهارت کافی برخوردار نیستند. قسمت حباب سازی با حرکت خطی حباب ها می‌تواند کمک شایانی به کاردرمان در ایجاد و تصحیح حرکات چشمی داشته باشد .قسمت دوم یعنی نورپردازی بشدت مورد توجه و علاقه‌ی کودکان طیف اوتیسم و کودکان نقص توجه قرار می‌گیرد.  اکثر خانواده هایی که کودکان اوتیسم دارند مطلعند که تعداد زیادی از کودکان اوتیسم به وسایلی که نور و حرکت دارند علاقه‌ی زیادی نشان می‌دهند که برای بنده می‌توان گفت این وسیله گام اول تعامل بین من و مراجعین اوتیسمم میباشد .( البته توجه داشته باشین که برخی از کودکان اوتیسم از بیش حسی بینایی رنج می‌برند و ممکن است تمایل زیادی به نور نداشته باشند ، پس کاردرمان محترم حتما باید قبل از انجام مداخلات مراجع را از نظر حسی مورد ارزیابی قرار دهد. )

بابل تیوب: در آن از محفظه آبی و حباب ساز، نورپردازی متغیر رنگی استفاده میشود. رنگ نور و میزان حباب بوسیله یک کنترلر قابل تنظیم است. بابل وال: دید گسترده تری نسبت به بابل تیوب ایجاد میکند. دارای یک کنترلر است که حجم حباب و همچنین رنگ و شدت نور توسط آن تنظیم میشود.

هدف: بهبود وضعیت توحه، تعقیب چشمی احبابها، ارزیابی وضعیت بینایی، افزایش مهارتهای ارتباطی، ایجاد آرامش و نیز تعویض رنگ و حباب در بابل تیوب و بابل وال موجب امتداد و نگهداری توجه میشود.

 

• پروژکتور تعاملی فیبر نوری (Interactive Fiber Optic Projector) :

دارای رشته هایی از فیبر نوری که توسط پروژکتوری نورانی میشوند. بسیار شگفت انگیز و خیره کننده در اتاق تاریک است و در مدلهای گوناگونی مانند لوستر،پرده و... میتواند طراحی شود. دارای یک کیبورد ریموت با کلیدهای رنگی ست که میتوان رنگ نور را توسط آن تغییر داد. رشته های فیبر نوری بی خطر بوده و گرما و الکتریسیته ندارد بنابراین برای کودکان ابزار و محیط بازی جذابی را میتواند فراهم کند.

اهداف: افزایش توجه و تمرکز و یادگیری شناختی، آرامش و کاهش اضطراب، ایجاد فضای تعاملی و ایجاد عمل و عکس العمل در اتاق چند حسی

 

• تونل نامتناهی (Ifinity Tunnel)

در ابعاد مختلف و دارای افکتهای متنوع روشن شدن و قابلیت تنظیم رنگ و سرعت تغییر نور در افكت ها، دارای کنترلر ریموت اهداف: بهبود توجه و تمرکز و درک عمق، ردیابی بینایی، ایجاد عمل و عکس العمل در محیط

(درک عمق به چه معناست!؟اکثر کودکانی که از نظر حرکتی به هر دلیلی دچار تاخیر هستند ،نسبت به سن خود تحریکات حسی مناسبی از محیط دریافت نمی‌کنند این رو در نظر بگیرین که کودک شما تا ۲ سالگی باید ۲۰ بار زمین میخورده و بلند می‌شده و هربار سیستم حسی این افت و خیز هارو مورد پردازش قرار می‌داده ولی چون دیرتر نشسته، دیرتر راه رفته و.... سیستم حسی پختگی لازم رو نداره و اون هماهنگی لازم بین بینایی و محیط جهت درک عمق ، تنظیم فاصله ، حرکات سریع چشمی و عکس العمل ایجاد نشده ، پس این موارد جزء اهداف درمانی برای این دسته از مراجعین قرار می‌گیرد.)

 

• تونل نورانی (Luminous Tunnel)

تونلی با طول انتخابی یک الی سه متر و دهانه ۶۰ سانتیمتر دارای ریسه های نوری کنترل شونده جهت تشویق حرکت و هدایت در مسیر

اهداف: یکپارچگی حس عمقی و بینایی و لامسه، بهبود تعقیب بینایی، بهبودی طرح ریزی حرکتی
تقویت مرحله رشدی چهار دست وپا رفت

 

 اتاق تاریک برای چه سنین و اختلالاتی مورد استفاده قرار میگیرد ؟ 

 

• کودکان :

بازی‌های حسی برای همه افراد مفید هستند و به یک كودک، کمک می‌کنند تا یاد بگیرد چطور دنیای پیرامون خود را پردازش كند. اما البته که، بازی‌های حسی برای کودکان و بزرگسالان مبتلا به اوتیسم و ​​نیز اختلالات دیگری مانند اختلال کم‌توجهی – بیش‌فعالی (ADHD) و سندرم داون به طور خاص مفید هستند. در مورد کودکان مبتلا به اوتیسم، بازی‌های حسی به آنها کمک می‌کند تا آرام شوند و کنترل احساساتشان را به دست گیرند و در رشد حواس آن‌ها مفیدند.

 

• کاربرد در بهبود اختلالات یادگیری :

حمایت و پشتیبانی از افراد در این حوزه ممکن است بسیار پیچیده باشد. بیماران ممکن است طیف متنوعی از نیازها را داشته و تشخیص‌های مختلفی برای مشکل آن‌ها انجام شده باشد که بر نحوه تجربه و درک آن‌ها از زندگی، چالش‌هایی که پیش رو دارند و سطح حمایت مورد نیازشان تأثیر می‌گذارئ. ترکیب این نیازهای بسیار منحصر به فرد می‌تواند بر شناخت و یا عملکرد بدنی افراد تأثیر بگذارد.

 

• احتلالات روانپزشکی 

همه چیزهای اطراف ما تغییر می‌کنند، هم تغییرات مثبت و هم تغییرات منفی و ما نه همیشه مسئول آنچه اتفاق می‌افتد هستیم و نه همیشه می‌توانیم آن‌ها را کنترل کنیم. این موارد می‌توانند تأثیر شگرفی در نحوه زندگی و احساس ما داشته باشد. تجربه بیماری، حوادث و صدمات ناگهانی یا طولانی مدت، از دست دادن عزیزان، یا یک عضو بدن و یا محدودیت در توانایی‌های عملکردی، نقش‌ها، شغل یا مسکن ممکن است تأثیر عمیقی بر الگوهای تفکر و احساسات ما داشته باشند و ممکن است رفتار ما در تلاش برای مقابله با اوضاع جدید تغییر کند.

 

درمانگران می‌توانند از اتاق تاریک به خاطر داشتن ابزارهای خاص و فراهم کردن فضایی مناسب ، درجه بندی شده و ایمن، در ارزیابی‌ها و راهکارهای درمانی خود استفاده کنند. راهکارهای درمانی اتخاذ شده باید طوری باشند که نیازها و اولیت‌های فردی بیمار را مد نظر قرار داده و در عین حال به اندازه‌ای انعطاف پذیر باشند که بتوانند هماهنگ با رشد فرد و پیشرفت او در روند بهبود و درمان نیازهای متغیر وی را نیز تامین کنند.

 

•  آسیب‌های مغزی

صدمات مغزی و سایر مشکلات و بیماری‌های عصبی ممکن است برای خود افراد آسیب دیده  و خانواده ، دوستان و عزیزان آن‌ها ویران کننده باشند، به ویژه اگر به شکلی ناگهانی اتفاق افتاده باشند. استفاده از محیط‌های چند حسی، اگرچه شاید یک راهکار درمانی اولیه و کاملاً بدیهی برای مداخلات بالینی در صدمات مغزی نباشند، اما می‌توان آن‌ها را به گونه‌ای طراحی کرد و در آن‌ها از وسایل و ابزاری استفاده نمود که به شخص در روند بهبود و توانبخشی جسمی و / یا شناختی او کمک کنند.

 

• برای سالمندان :

 

با افزایش جمعیت سالمند، خانه های سالمندان بیشتر و بیشتر به اتاق های حسی و تجهیزات قابل حمل روی می آورند.

اتاق های حسی را می توان برای اهداف بسیاری در خانه سالمندان از جمله تنش زدایی، آرامش، یادآوری خاطرات یا تحریک استفاده کرد.

در مواردی که نیازی به یک اتاق کامل نیست یا فضا در یک مکان کوچک است، می توان از تجهیزات قابل حمل  استفاده کرد.

این تجهیزات را می توان برای کاهش تنش  برای آرام کردن افرادی که در حالت آشفته قرار دارند استفاده کرد که به طور بالقوه نیاز به مداخلات دیگر را کاهش می دهد.

اتاق‌های حسی می‌توانند به‌عنوان مکانی برای صحبت در یک محیط غیررسمی مورد استفاده قرار گیرند و ممکن است تعامل بیشتری را ایجاد کنند و ارتباط بین فرد مبتلا به زوال عقل و مراقبان، خانواده و دوستانش را بهبود دهند.

اصطلاح «زوال عقل» (یا دمانس) برای توصیف اختلالات پیشرونده مغزی مانند بیماری آلزایمر، زوال عقل عروقی و زوال عقل با اجسام لوئی به کار می‌رود. این بیماری‌ها مشکلاتی در حوزه‌های تفکر، خلق و خو، رفتار و توانایی‌ شرکت در فعالیت‌های روزمره و لذت بخش در فرد به وجود می‌آورند. اگر برای افرادی که مبتلا به زوال عقل هستند حمایت مناسبی صورت نگیرد و اطرافیان آن‌ها هیچ اقدام مناسبی انجام ندهند، ممکن است این افراد به طور فزاینده‌ای منزوی، ناامید ، بی حوصله و غمگین شوند.

آلزایمر چیست ؟

یک بیماری است که باعث زوال عقل می شود و به نام پزشکی که اولین بار آن را توصیف کرد (آلویز آلزایمر) نامگذاری شد. حدود 500000 نفر در بریتانیا به آلزایمر مبتلا هستند. در طول سال ها به کندی رشد می کند و بر عملکردهای متعدد مغز از جمله حافظه تأثیر می گذارد. همانطور که توسعه می یابد، علائم نیز افزایش می یابد. آنها نیز شدیدتر می شوند. آلزایمر در افراد بالای 65 سال شایع‌تر است و زنان را کمی بیشتر از مردان مبتلا می‌کند.

شایع ترین علائم مراحل اولیه می تواند شامل موارد زیر باشد:

1. از دست دادن حافظه: فراموش کردن مکالمات اخیر، فراموش کردن نام مکان ها و اشیاء، تلاش برای یافتن کلمه صحیح و همچنین قرار دادن موارد اشتباه.
2. تکرار: بیمارانی که از آلزایمر رنج می‌برند معمولاً سؤالات مشابهی را بارها و بارها می‌پرسند.
3. بلاتکلیفی: تصمیم گیری برای آنها دشوارتر است و قضاوت ضعیفی از خود نشان می دهند.
4. سرخوردگی: علائم فوق باعث تحریک پذیری و اضطراب بیماران می شود و ممکن است پرخاشگر شوند.

در حالی که هیچ درمانی برای آلزایمر وجود ندارد، راه هایی برای بهبود کیفیت زندگی بیماران وجود دارد: اتاق های چند حسی  برای افراد در هر سنی ارائه می شود. افراد مسن هنگام بازدید منظم از اتاق‌ها یا استفاده و تجهیزات ، تغییرات عمیقی در خلق و خو، شناخت و رفاه کلی نشان می‌دهند. 

زمانی که فرد مبتلا به آلزایمر در معرض نورها، صداها و رایحه‌های آرام‌بخش ما قرار می‌گیرد، می‌تواند آرام شود  و بار دیگر بر محیط خود و حتی خود کنترل داشته باشد. راه اندازی یک اتاق حسی در تسهیلات زندگی یا بازنشستگی شما نه تنها باعث ارتقاء امکانات شما می شود، بلکه ممکن است کیفیت زندگی ساکنین شما را بهبود بخشد.

برخی از ابزارهای عالی برای درگیر کردن افراد مبتلا به آلزایمر عبارتند از:

• لوله های حباب دار
• فیبر نوری
• پروژکتور نوری

 

مزایای اتاق حسی چیست؟

زمانی که فردی در طیف اوتیسم یا یک چالش رشدی دیگر به اتاق حسی دسترسی داشته باشد، می تواند و مزایای مختلفی را تجربه کند. با این حال، این مزایا احتمالاً برای هر فردی متفاوت خواهد بود زیرا هر فرد حساسیت‌ها و روش‌های متفاوتی برای واکنش به آنها دارد. اما، حتی اگر افراد اتاق‌های حسی را به روش‌های منحصربه‌فردی تجربه کنند، هنوز هم برای کودکان و هم برای بزرگسالان در هر سنی مزایای مختلفی را ارائه می‌کنند ، مانند:

 

• 1. اثرات آرام بخش

 

واکنش های منفی به تجربیات حسی می تواند برای کودکان و بزرگسالان ناراحتی ایجاد کند. هنگامی که آنها آشفته می شوند، گذراندن زمان در اتاقی تاریک و آرام که در آن می توانند تنها باشند و کنترل احساسات خود را به دست بگیرند، یک مزیت بزرگ است. یک اتاق حسی ممکن است حاوی یک دستگاه نویز سفید، یک پخش کننده رایحه درمانی یا انواع دیگری از وسایل تسکین دهنده باشد که به آنها کمک می کند تا کنترل احساسات خود را دوباره به دست آورند.

 

• 2. تحریک

 

در برخی موارد، فرد مورد علاقه شما ممکن است به تحریک حسی اضافی برای تشویق احساس آگاهی و رفاه نیاز داشته باشد. برای این افراد، یک فضای حسی ممکن است حاوی اسباب‌بازی‌ها یا وسایلی باشد که به‌طور خاص طراحی شده‌اند که به آن‌ها اجازه می‌دهد تا از حواس خود آگاه‌تر شوند و چگونگی عملکرد آن‌ها در دنیای اطراف خود را کشف کنند.

 

3. اجتماعی شدن

 

در حالی که برخی از افراد ممکن است از استفاده از اتاق حسی به تنهایی سود ببرند، اتاق‌های حسی نیز می‌توانند مکان‌هایی را برای تمرین تعامل با دیگران فراهم کنند. این ممکن است به ویژه در مورد اتاق حسی که در محیط مدرسه استفاده می شود صادق باشد. در این موارد، ایده این است که فضایی امن و بدون استرس فراهم شود که به کودکان امکان می‌دهد با هم حرکت کنند و به کاوش بپردازند، به‌ویژه در اتاق‌هایی که می‌توانند تمرین کنند تا از نحوه حرکت بدن خود و کنترل آن حرکات زمانی که در اطراف دیگران هستند آگاه‌تر شوند.

 

• 4.افزایش توجه و تمرکز 

 

افراد در طیف اوتیسم، افراد مبتلا به ADHD یا سایر اختلالات رشدی اغلب حواسشان پرت می شود و برای توجه به آنچه در اطرافشان می گذرد تلاش می کنند. یک اتاق حسی می تواند به آنها کمک کند تا آگاهی از محیط اطراف خود را افزایش دهند و یاد بگیرند که با موقعیت های زندگی واقعی که در آنها تمرکز لازم است، مانند کلاس درس یا محل کار، کنار بیایند.

 

• 5. توسعه مهارت های حرکتی

 

از آنجایی که حرکت و تعادل ماهیچه‌ای می‌تواند چالش بزرگی برای کسانی باشد که مشکلات حسی دارند، فراهم کردن فضای امن برای تقویت مهارت‌های حرکتی ظریف و تمرین حرکت می‌تواند مفید باشد. تجهیزاتی که جهش، پریدن یا حتی فعالیت های تثبیت کننده اصلی را تشویق می کنند، می توانند به این امر کمک کنند.

 

• 6. رشد شناختی

 

در حالی که اتاق‌های حسی مغز را دوباره سیم‌کشی نمی‌کنند، اما می‌توانند در آموزش نحوه پردازش تجربیات و کنار آمدن با موقعیت‌هایی که واکنش‌های او ممکن است شدید شود، به شما عزیزان کمک کنند. برای افرادی که در طیف اوتیسم قرار دارند، این همچنین یک راه عالی برای کمک به آنها برای کشف علت و معلول است، زیرا آنها در مورد چگونگی تأثیر اعمال خود بر دنیای اطراف خود یاد می گیرند.

 

• 7. رشد حسی

 

با ایجاد یک فضای حسی در خانه، فرد مورد علاقه شما می تواند حواس خود را - و واکنش مغزش به این تجربیات - را در یک محیط امن و بدون استرس کشف کند. با قرار دادن آن‌ها در معرض واکنش‌های پیچیده مغز نسبت به چیزهایی که لمس می‌کنند یا می‌شنوند، مهارت‌های حرکتی و تعادل، و همچنین عملکرد ماهیچه‌هایشان، می‌توانند یاد بگیرند که چگونه این تجربیات را زمانی که دور از خانه هستند پردازش و کنترل کنند.

 برخی از تجهیزات و اتاق‌های حسی خاص وجود دارد که نیاز به هزینه بیشتری دارند با این حال، ما همچنین پیشنهاداتی داریم که چگونه می توانید فضای حسی ایجاد کنید که در حد بودجه شما باشد .

 

چگونه در خانه یک محیط حسی کم هزینه بسازیم ؟

 

• استخرتوپ :

بازی نرم و گودال توپ راهی عالی برای توسعه مهارت‌های فیزیکی در محیطی امن و راحت است و در حین لذت بردن افراد، حس لمس را تحریک می‌کند. علاوه بر این، هنگامی که بصورت دسته جمعی استفاده می شود، مهارت های ارتباطی نیز می توانند رشد کنند. 

 

• ریسه های نوری :

اگرچه نورهای حسی مانند لوله‌های حباب‌دار و فیبر نوری به دلیل ترکیبی که از لمس و درگیری بصری تگزینه های بی نظیری هستند، اما اگر می‌خواهید به صورت کم هزینه روی تحریکات بینایی تمرکز کنید، گزینه‌های کم‌هزینه‌ای وجود دارد. بسیاری از ما ریسه ای مختلفی در دسترس داریم یا میتوانید با هزینه ای ناچیز ان ها را  از فروشگاه تهیه کنید ، اینها واقعاً می توانند به تحریکات بینایی مورد نیاز بسیاری از کودکان کمک کنند، و همچنین برای بسیاری نیز یک اثر تسکین دهنده ایجاد می کنند.

 

• گوشه ای آرام پر از پارچه یا تشک :

ایجاد حس آرامش برای بسیاری از کودکان، به ویژه قبل از خواب یا زمانی که بهم ریختگی های خود را تجربه می کنند، ضروری است. استفاده از منسوجات نرم می تواند در ایجاد این نوع اتاق حسی با بودجه کم بسیار موثر باشد. با استفاده از کرکی‌ترین پتوها و فرش‌هایی که می‌توانید ، همراه با بالش‌های بزرگ می‌توانید گوشه حسی کاملی را برای کودکتان ایجاد کنید.

 

• حمام ها و استخر :

مزایایی که استخرهای حسی و حمام های حسی می توانند برای کودکان، به ویژه افراد دارای ناتوانی های جسمی داشته باشند، واقعاً برجسته است. بنابراین،  لوازم جانبی وجود دارد که می‌توانید در حمام و آب درمانی بگنجانید، مانند شناور و موسیقی آرام‌بخش که به آرامش آب کمک می‌کند 

نتیجه گیری : 

بسیاری از مردم اغلب تعجب می کنند که آیا ایجاد یک اتاق حسی و یا جلسات کاردرمانی اتاق تاریک  سرمایه گذاری خوبی است یا خیر. ما با یک «بله» از صمیم قلب پاسخ می‌دهیم. فراهم کردن فضای امن برای عزیزانتان برای رشد و غلبه بر چالش‌های حسی، عملی از عشق و مراقبت است که نشان داده شده است مزایای قابل توجهی برای کودکان و بزرگسالان دارد.

با نظرات ، پرسش ها و کامنتهای خودتون ما رو همراهی کنین